Asiel en migratie: rechtvaardiger 

 Mensen die vluchten vanwege oorlog, hun politieke overtuiging, geloof of geaardheid zijn welkom in Europa. Het recht op asiel hebben we vastgelegd in Europees recht. Daar staat D66 voor.

De realiteit is echter dat de migratieroutes naar de EU de dodelijkste ter wereld zijn en asielzoekers op straat slapen. Push-backs aan de buitengrenzen worden gedoogd en autocraten omkopen om asielzoekers tegen te houden is genormaliseerd. De “deal” die Rutte onlangs sloot met de Tunesische president Saïd, samen met de extreemrechtse Italiaanse premier Meloni en Commissievoorzitter Von der Leyen, is een nieuw dieptepunt. Er is een ‘race to the bottom’ is ontstaan in Europa: landen troeven elkaar af met hardvochtige maatregelen. Dat komt doordat het vertrouwen tussen de lidstaten totaal weg is, het is ieder voor zich. Hoewel veel Europeanen het recht op asiel steunen, leeft ook het gevoel dat we er geen grip op hebben.

Toch is een humane en effectieve aanpak mogelijk. Daarmee krijgen we grip op de zaak en voorkomen we taferelen zoals op Moria en in Ter Apel.
We moeten af van de gewelddadige push backs aan de buitengrenzen. Er moet een EU-monitoringsmechanisme komen om daar toezicht op te houden. EU-grensagentschap Frontex mag niet langer steun verlenen aan lidstaten waar push backs aan de orde van de dag zijn.
We hebben dezelfde goede opvang en uniforme procedures nodig in heel Europa. Daarmee maken we snel duidelijk wie wel en wie niet in aanmerking komt voor asiel. Dat kan in eerste instantie aan de buitengrenzen gebeuren, maar ook in landen zoals Nederland moet de asielprocedure toegankelijk blijven.

We moeten grenslidstaten helpen die het zelf niet aankunnen. Dat betekent dat we geld en personeel investeren in goede opvang en procedures daar, zoals via het EU-asielagentschap. Wanneer de aantallen daar te hoog oplopen, moeten we mensen overplaatsen naar de andere EU-lidstaten. Een Europese spreidingswet dus.
We moeten verder kijken dan asiel alleen en ook arbeidsmigratie meenemen in een globale aanpak. Er zijn nu eenmaal veel mensen die in Europa willen werken, terwijl wij juist kampen met enorme tekorten op de arbeidsmarkt. We kunnen EU-akkoorden sluiten met landen van herkomst om te komen tot circulaire migratie, waarbij mensen een opleidingsplaats of arbeidscontract krijgen voor enkele jaren. Een win-win-win situatie voor de migranten zelf, landen van herkomst en de Europese economie.

Voor al deze punten liggen er al jaren concrete voorstellen van de Europese Commissie op tafel. De lidstaten en het Europees Parlement onderhandelen daar nu over. Dat gaat tergend traag en dreigt uit de draaien op een slecht compromis. Dat kunnen we ons niet veroorloven, Europa kan deze uitdaging gezamenlijk zeker aan.